در ادله‌ی اثبات دعوا / در اقرار (1257-1283)

در ادله‌ی اثبات دعوا / در اقرار ماده ۱۲۵۷ هر کس مدعی حقی باشد باید آن را اثبات کند و مدعی‌ علیه هرگاه در مقام دفاع، مدعی امری شود که محتاج به دلیل باشد اثبات امر بر‌ عهده ی اوست. ماده ۱۲۵۸ دلایل اثبات دعوا از قرار ذیل است: ۱- اقرار. ۲- اسناد کتبی. ۳- شهادت. ۴- امارات. ۵- قسم. کتاب اول - در اقرار / باب اول - در شرایط اقرار ماده ۱۲۵۹ اقرار عبارت از اِخبار به حقی است برای غیر بر ضرر خود. ماده ۱۲۶۰ اقرار واقع می شود به هر لفظی که دلالت بر آن نماید. ماده ۱۲۶۱ اشاره‌ی شخص لال که صریحاً حاکی از اقرار باشد صحیح است. ماده ۱۲۶۲ اقرارکننده باید بالغ و عاقل و قاصد و مختار باشد بنابراین اقرار صغیر و مجنون در حال دیوانگی و غیرقاصد و مکرَه مؤثر نیست. ماده ۱۲۶۳ اقرار سفیه در امور مالی مؤثر نیست. ماده ۱۲۶۴ اقرار مُفلَّس و ورشکسته نسبت به اموال خود بر ضرر دُیّان نافذ نیست. ماده ۱۲۶۵ اقرار مدعی اِفلاس و ورشکستگی، در امور راجعه به اموال خود به ملاحظه‌ی حفظ حقوق دیگران منشأ اثر نمی شود تا افلاس یا عدم افلاس او معین گردد. ماده ۱۲۶۶ در مقرله اهلیت شرط نیست لیکن بر حسب قانون باید بتواند دارای آن چه که به نفع او اقرار شده است بشود. ماده ۱۲۶۷ اقرار به نفع متوفا درباره‌ی ورثه‌ی او مؤثر خواهد بود. ماده ۱۲۶۸ اقرار معلق مؤثر نیست. ماده ۱۲۶۹ اقرار به امری که عقلاً یا عادتاً ممکن نباشد و یا بر حسب قانون صحیح نیست اثری ندارد. ماده ۱۲۷۰ اقرار برای حمل در صورتی مؤثر است که زنده متولد شود. ماده ۱۲۷۱ مقرله اگر به کلی مجهول باشد اقرار اثری ندارد و اگر فی‌الجمله معلوم باشد مثل اقرار برای یکی از دو نفرِ معین صحیح است. ماده ۱۲۷۲ در صحت اقرار تصدیق مقرله شرط نیست لیکن اگر مفاد اقرار را تکذیب کند اقرار مزبور در حق او اثری نخواهد داشت. ماده ۱۲۷۳ اقرار به نسب در صورتی صحیح است که اولاً تحقق نسب بر حسب عادت و قانون ممکن باشد ثانیاً کسی که به نسب او اقرار شده تصدیق کند، مگر در مورد صغیری که اقرار بر فرزندی او شده به شرطذ آنکه منازعی در بین نباشد. ماده ۱۲۷۴ اختلاف مقر و مقرله در سبب اقرار مانع صحت اقرار نیست. باب دوم - در آثار اقرار ماده ۱۲۷۵ هر کس اقرار به حقی برای غیر کند ملزم به اقرار خود خواهد بود. _____________________ - رأی وحدت رویه مرتبط شماره 54 - مورخ سال 1351 ماده ۱۲۷۶ اگر کذب اقرار نزد حاکم ثابت شود آن اقرار اثری نخواهد داشت. ماده ۱۲۷۷ انکار بعد از اقرار مسموع نیست لیکن اگر مقر ادعا کند که اقرار او فاسد یا مبنی بر اشتباه یا غلط بوده، شنیده می شود و همچنین است در صورتی که برای اقرار خود عذری ذکر کند که قابل قبول باشد، مثل این که بگوید اقرار به گرفتن وجه در مقابل سند یا حواله بوده که وصول نشده، لیکن دعاوی مذکوره مادامی که اثبات نشده مضرِّ به اقرار نیست. ماده ۱۲۷۸ اقرار هر کس فقط نسبت به خود آن شخص و قائم‌مقام او نافذ است و در حق دیگری نافذ نیست مگر در موردی که قانون آن را ملزِم قرار داده باشد. ماده ۱۲۷۹ اقرار شفاهی واقع در خارج از محکمه را در صورتی می‌توان به شهادت شهود اثبات کرد که اصل دعوا به شهادت شهود قابل اثبات باشد و یا ادله و قرائنی بر وقوع اقرار موجود باشد. ماده ۱۲۸۰ اقرار کتبی در حکم اقرار شفاهی است. ماده ۱۲۸۱ قید دین در دفتر تُجّار به منزله‌ی اقرار کتبی است. __________________ - رأی وحدت رویه مرتبط شماره 62 - مورخ سال 1351 ماده ۱۲۸۲ اگر موضوع اقرار در محکمه مقید به قید یا وصفی باشد، مقرله نمی‌تواند آن را تجزیه کرده از قسمتی از آن، که به نفع اوست بر ضرر مقر استفاده نماید و از جزء دیگر آن صرف نظر کند. ماده ۱۲۸۳ اگر اقرار دارای دو جزء مختلف‌الاثر باشد که ارتباط تامی با یکدیگر داشته باشند مثل این که مدعی‌علیه اقرار به اخذ وجه از مدعی نموده و مدعیِّ رد شود مطابق ماده ۱۳۳۴ اقدام خواهد شد.