مقررات جزایی
ماده 243 (جزای نقدی تعدیل شده)
اشخاص زیر به حبس تأدیبی از سه ماه تا دو سال یا به جزای نقدی از 82.500.000 تا 500.000.000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد:
۱- هر کس که عالماً و بر خلاف واقع پذیرهنویسی سهام را تصدیق کند و یا بر خلاف مقررات این قانون اعلامیهٔ پذیرهنویسی منتشر نماید و یا مدارک خلاف واقع حاکی از تشکیل شرکت به مرجع ثبت شرکتها تسلیم کند و یا در تعیین ارزش آوردهٔ غیرنقد تقلب اعمال کند.
۲- هر کس در ورقه سهم با نام یا گواهینامهٔ موقت سهم مبلغ پرداختشده را بیش از آن چه که واقعاً پرداخت شده است قید کند.
۳- هر کس از اعلام مطالبی که طبق مقررات این قانون باید به مرجع ثبت شرکتها اعلام کند بعضاً یا کلاً خودداری نماید و یا مطالب خلاف واقع به مرجع مزبور اعلام دارد.
۴- هر کس سهام یا قطعات سهام را قبل از به ثبت رسیدن شرکت و یا در صورتی که ثبت شرکت مزورانه انجام گرفته باشد صادر کند.
۵- هر کس سهام یا قطعات سهام را بدون پذیرهنویسی کلیهٔ سرمایه و تأدیهٔ حداقل سی و پنج درصد آن و نیز تحویل کلیهٔ سرمایه غیرنقد صادر کند.
۶- هر کس قبل از پرداخت کلیهٔ مبلغ اسمی سهم، سهام بینام یا گواهینامهٔ موقت بینام صادر کند.
ماده 244 (جزای نقدی تعدیل شده)
اشخاص زیر به حبس تأدیبی از سه ماه تا یک سال یا به جزای نقدی از 165.000.000 تا 660.000.000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد:
۱- هر کس عالماً سهام یا گواهینامهٔ موقت سهام بدون ذکر مبلغ اسمی صادر کند یا بفروشد یا به معرض فروش گذارد.
۲- هر کس سهام بینام را قبل از آن که تمام مبلغ اسمی آن پرداخت شده باشد بفروشد یا به معرض فروش گذارد.
۳- هر کس سهام با نام را قبل از آن که اقلاً سی و پنج درصد مبلغ اسمی آن پرداخت شده باشد صادر کند یا بفروشد یا به معرض فروش گذارد.
ماده ۲۴۵
هر کس عالماً در هر یک از عملیات مذکور در ماده 244 شرکت کند یا انجام آن عملیات را تسهیل نماید بر حسب مورد به مجازات شریک یا معاون محکوم خواهد شد.
ماده 246 (جزای نقدی تعدیل شده)
رئیس و اعضای هیأت مدیرهٔ هر شرکت سهامی در صورت ارتکاب هر یک از جرایم زیر به حبس تأدیبی از دو ماه تا شش ماه یا به جزای نقدی از 100.000.000 تا 200.000.000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد:
۱- در صورتی که ظرف مهلت مقرر در این قانون قسمت پرداختنشدهٔ مبلغ اسمی سهام شرکت را مطالبه نکنند و یا دو ماه قبل از پایان مهلت مذکور مجمع عمومی فوقالعاده را جهت تقلیل سرمایهٔ شرکت تا میزان مبلغ پرداختشده دعوت ننمایند.
۲- در صورتی که قبل از پرداخت کلیهٔ سرمایهٔ شرکت به صدور اوراق قرضه مبادرت کرده یا صدور آن را اجازه دهند.
ماده ۲۴۷
در مورد بند یک ماده ۲۴۶ در صورتی که هر یک از اعضای هیأت مدیره قبل از انقضای مهلت مقرر در جلسهٔ هیأت مزبور صریحاً اعلام کند که باید به تکلیف قانونی برای سلب مسئولیت جزایی عمل شود و به این اعلام از طرف سایر اعضای هیأت مدیره توجه نشود و جرم تحقق پیدا کند عضو هیأت مدیره که تکلیف قانونی را اعلام کرده است مجرم شناخته نخواهد شد. سلب مسئولیت جزایی از عضو هیأت مدیره منوط به این است که عضو هیأت مدیره علاوه بر اعلام تکلیف قانونی در جلسه هیأت مزبور مراتب را از طریق ارسال اظهارنامهٔ رسمی به هر یک از اعضای هیأت مدیره اعلام نماید. در صورتی که جلسات هیأت مدیره به هر علت تشکیل نگردد اعلام از طریق ارسال اظهارنامهٔ رسمی برای سلب مسئولیت جزایی از عضو هیأت مدیره کافی است.
ماده 248 (جزای نقدی تعدیل شده)
هر کس اعلامیه پذیرهنویسی سهام یا اطلاعیه انتشار اوراق قرضه شرکت سهامی را بدون امضاهای مجاز و نام و نشانی مؤسسین یا مدیران شرکت منتشر کند به جزای نقدی از 100.000.000 تا 200.000.000 ریال محکوم خواهد شد.
ماده ۲۴۹
هر کس با سوءنیت برای تشویق مردم به تعهد خرید اوراق بهادار شرکت سهامی به صدور اعلامیهٔ پذیرهنویسی سهام یا اطلاعیهٔ انتشار اوراق قرضه که متضمن اطلاعات نادرست یا ناقص باشد مبادرت نماید و یا از روی سوءنیت جهت تهیه اعلامیه یا اطلاعیهٔ مزبور اطلاعات نادرست یا ناقص داده باشد به مجازات شروع به کلاهبرداری محکوم خواهد شد و هر گاه اثری بر این اقدامات مترتب شده باشد مرتکب در حکم کلاهبردار بوده و به مجازات مقرر محکوم خواهد شد.
ماده 250 (جزای نقدی تعدیل شده)
رئیس و اعضای هیأت مدیره هر شرکت سهامی عام که قبل از تأدیه کلیهٔ سرمایه ثبت شده شرکت و قبل از انقضای دو سال تمام از تاریخ ثبت شرکت و تصویب دو ترازنامه آن توسط مجمع عمومی مبادرت به صدور اوراق قرضه نمایند به جزای نقدی از 100.000.000 تا 200.000.000 ریال محکوم خواهند شد.
ماده 251 (جزای نقدی تعدیل شده)
رئیس و اعضای هیأت مدیره هر شرکت سهامی عام که بدون رعایت مقررات ماده 56 این قانون مبادرت به صدور اوراق قرضه بنمایند به حبس تأدیبی از سه ماه تا دو سال و جزای نقدی از 82.500.000 تا 500.000.000 ریال محکوم خواهند شد.
ماده 252 (جزای نقدی تعدیل شده)
رئیس و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل هر شرکت سهامی عمومی که نکات مندرج در ماده ۶۰ این قانون را در اوراق قرضه قید ننمایند به جزای نقدی از 100.000.000 تا 200.000.000 ریال محکوم خواهند شد.
______________________
- رأی وحدت رویه مرتبط
شماره 90 - مورخ سال 1353
ماده 253 (جزای نقدی تعدیل شده)
اشخاص زیر به حبس تأدیبی از سه ماه تا یک سال یا به جزای نقدی از 82.500.000 تا 500.000.000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد:
۱- هر کس عامداً مانع حضور دارندهٔ سهم شرکت در جلسات مجامع عمومی صاحبان سهام بشود.
۲- هر کس با خدعه و نیرنگ خود را دارندهٔ سهم یا قطعات سهم معرفی کند و به این طریق در اخذ رأی در مجمع عمومی صاحبان سهام شرکت نماید اعم از آن که این کار را شخصاً یا توسط دیگری انجام دهد.
ماده 254 (جزای نقدی تعدیل شده)
رئیس و اعضای هیأت مدیرهٔ شرکت سهامی که حداکثر تا ۶ ماه پس از هر سال مالی مجمع عمومی عادی صاحبان سهام را دعوت نکنند یا مدارک مقرر در ماده ۲۳۲ را به موقع تنظیم و تسلیم ننمایند به حبس از دو تا شش ماه یا به جزای نقدی از 100.000.000 تا 200.000.000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد.
ماده 255 (جزای نقدی تعدیل شده)
رئیس و اعضای هیأت مدیره هر شرکت سهامی که صورت حاضرین در مجمع را مطابق ماده ۹۹ تنظیم نکنند به جزای نقدی از 100.000.000 تا 200.000.000 ریال محکوم خواهند شد.
ماده ۲۵۶
هیأت رئیسه هر مجمع عمومی که صورتجلسهٔ مذکور در ماده ۱۰۵ را تنظیم نکند به مجازات مذکور در ماده قبل محکوم خواهد شد.
ماده ۲۵۷
رئیس و اعضای هیأت رئیسهٔ هر مجمع عمومی که مقررات راجع به حق رأی صاحبان سهام را رعایت نکرده باشند به مجازات مذکور در ماده ۲۵۵ محکوم خواهند شد.
ماده ۲۵۸
اشخاص زیر به حبس تأدیبی از یک سال تا سه سال محکوم خواهند شد:
۱- رئیس و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت که بدون صورت دارایی و ترازنامه یا به استناد صورت دارایی و ترازنامهٔ مزوّر منافع موهومی را بین صاحبان سهام تقسیم کرده باشند.
۲- رئیس و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت که ترازنامه غیرواقع به منظور پنهان داشتن وضعیت واقعی شرکت به صاحبان سهام ارائه یا منتشر کرده باشند.
۳- رئیس و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت که اموال یا اعتبارات شرکت را بر خلاف منافع شرکت برای مقاصد شخصی یا برای شرکت یا مؤسسه دیگری که خود به طور مستقیم یا غیرمستقیم در آن ذینفع میباشند مورد استفاده قرار دهند.
۴- رئیس و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل شرکت که با سوءنیتاز اختیارات خود بر خلاف منافع شرکت برای مقاصد شخصی یا بهخاطر شرکت یا مؤسسه دیگری که خود به طور مستقیم یا غیرمستقیم در آن ذینفع میباشند استفاده کنند.
ماده 259 (جزای نقدی تعدیل شده)
رئیس و اعضای هیأت مدیرهٔ شرکت که متعمداً مجمع عمومی صاحبان سهام را در هر موقع که انتخاب بازرسان شرکت باید انجام پذیرد به این منظور دعوت ننمایند و یا بازرسان شرکت رابه مجامع عمومی صاحبان سهام دعوت نکنند به حبس از دو تا شش ماه یا جزای نقدی از 82.500.000 تا 200.000.000 ریال یابه هر دو مجازات محکوم خواهند شد.
ماده 260 (جزای نقدی تعدیل شده)
رئیس و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل که عامداً مانع یا مخل انجام وظایف بازرسان شرکت بشوند یا اسناد و مدارکی را که برای انجام وظایف آنها لازم است در اختیار بازرسان قرار ندهند به حبس تأدیبی از سه ماه تا دو سال یا به جزای نقدی از 82.500.000 تا 500.000.000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد.
ماده 261 (جزای نقدی تعدیل شده)
رئیس و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل هر شرکت سهامی که قبل از به ثبت رسیدن افزایش سرمایه یا در صورتی که ثبت افزایش سرمایه، مزورانه یا بدون رعایت تشریفات لازم انجام گرفته باشد سهام یا قطعات سهام جدید صادر و منتشر کنند به جزای نقدی از 100.000.000 تا 200.000.000 ریال محکوم خواهند شد و در صورتی که قبل از پرداخت تمامی مبلغ اسمی سهام سابق مبادرت به صدور و انتشار سهام جدید یا قطعات سهام جدید بنمایند به حبس تأدیبی از دو ماه تا شش ماه و به جزای نقدی از 100.000.000 تا 200.000.000 ریال محکوم خواهند شد.
ماده 262 (جزای نقدی تعدیل شده)
رئیس و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل هر شرکت سهامی که مرتکب جرایم زیر بشوند به جزای نقدی از 100.000.000 تا 200.000.000 ریال محکوم خواهند شد:
۱- در صورتی که در موقع افزایش سرمایهٔ شرکت به استثنای مواردی که در این قانون پیشبینی شده است حق تقدم صاحبان سهام را نسبت به پذیرهنویسی و خرید سهام جدید رعایت نکنند و یا مهلتی را که جهت پذیرهنویسی سهام جدید باید در نظر گرفته شود به صاحبان سهام ندهند.
۲- در صورتی که شرکت قبلاً اوراق قرضهٔ قابل تعویض با سهم منتشر کرده باشد حقوق دارندگان این گونه اوراق قرضه را نسبت به تعویض اوراق آنها با سهام شرکت در نظر نگرفته یا قبل از انقضای مدتی که طی آن این قبیل اوراق قرضه قابل تعویض با سهام شرکت است اوراق قرضهٔ جدید قابل تعویض یا قابل تبدیل به سهام منتشر کنند یا قبل از تبدیل یا تعویض اوراق قرضه یا بازپرداخت مبلغ آنها سرمایهٔ شرکت را مستهلک سازند یا آن را از طریق بازخرید سهام کاهش دهند یا اقدام به تقسیم اندوخته کنند یا در نحوهٔ تقسیم منافع تغییراتی بدهند.
ماده 263 (جزای نقدی تعدیل شده)
رئیس و اعضای هیأت مدیره و مدیر عامل هر شرکت سهامی که عالماً برای سلب حق تقدم از صاحبان سهام نسبت به پذیرهنویسی سهام جدید به مجمع عمومی اطلاعات نادرست بدهند یا اطلاعات نادرست را تصدیق کنند به حبس از شش ماه تا سه سال یا به جزای نقدی از 330.000.000 تا 1.000.000.000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد.
ماده 264 (جزای نقدی تعدیل شده)
رئیس و اعضای هیأت مدیره هر شرکت سهامی که در مورد کاهش سرمایه عالماً مقررات زیر را رعایت نکنند به جزای نقدی از 100.000.000 تا 200.000.000 ریال محکوم خواهند شد:
۱- در صورت عدم رعایت تساوی حقوق صاحبان سهام.
۲- در صورتی که پیشنهاد راجع به کاهش سرمایه حداقل چهل و پنج روز قبل از تشکیل مجمع عمومی فوقالعاده به بازرس شرکت تسلیم نشده باشد.
۳- در صورتی که تصمیم مجمع عمومی دایر بر تصویب کاهش سرمایه و مهلت و شرایط آن در روزنامهٔ رسمی و روزنامهٔ کثیرالانتشاری که اعلانات مربوط به شرکت در آن نشر میگردد آگهی نشده باشد.
ماده 265 (جزای نقدی تعدیل شده)
رئیس و اعضای هیأت مدیرهٔ هر شرکت سهامی که در صورت از میان رفتن بیش از نصف سرمایهٔ شرکت بر اثر زیانهای وارده حداکثر تا دو ماه مجمع عمومی فوقالعاده صاحبان سهام را دعوت ننمایند تا موضوع انحلال یا بقای شرکت مورد شور و رأی واقع شود و حداکثر تا یک ماه نسبت به ثبت و آگهی تصمیم مجمع مذکور اقدام ننمایند به حبس از دو ماه تا شش ماه یا به جزای نقدی از 100.000.000 تا 200.000.000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد.
ماده 266 (جزای نقدی تعدیل شده)
هر کس با وجود منع قانونی عالماً سمت بازرسی را در شرکت سهامی بپذیرد و به آن عمل کند به حبس تأدیبی از دو ماه تا شش ماه یا به جزای نقدی از 100.000.000 تا 200.000.000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهد شد.
ماده ۲۶۷
هر کس در سمت بازرسی شرکت سهامی عالماً راجع به اوضاع شرکت به مجمع عمومی در گزارشهای خود اطلاعات خلاف حقیقت بدهد و یا این گونه اطلاعات را تصدیق کند به حبس تأدیبی از سه ماه تا دو سال محکوم خواهد شد.
ماده 268 (جزای نقدی تعدیل شده)
مدیر یا مدیران تصفیه هر شرکت سهامی که عالماً مرتکب جرایم زیر بشوند به حبس تأدیبی از دو ماه تا شش ماه یا به جزای نقدی از 100.000.000 تا 200.000.000 ریال یا به هر دو مجازات محکوم خواهند شد:
۱- در صورتی که ظرف یک ماه پس از انتخاب تصمیم راجع به انحلال شرکت و نام و نشانی خود را به مرجع ثبت شرکتها اعلام نکنند.
۲- در صورتی که تا شش ماه پس از شروع به امر تصفیه مجمع عمومی عادی صاحبان سهام شرکت را دعوت نکرده وضعیت اموال و مطالبات و قروض شرکت و نحوهٔ تصفیه امور شرکت و مدتی را که جهت پایان دادن به امر تصفیه لازم میدانند به اطلاع مجمع عمومی نرسانند.
۳- در صورتی که قبل از خاتمهٔ امر تصفیهٔ همهساله، مجمع عمومی عادی صاحبان سهام شرکت را با رعایت شرایط و تشریفاتی که دراین قانون و اساسنامهٔ شرکت پیشبینی شده است دعوت نکرده صورت دارایی منقول و منقول، ۱۶ غیرمنقول و ترازنامه و حساب سود و زیان عملیات خود را به ضمیمهٔ گزارشی حاکی از اعمالی که تا آن موقع انجام دادهاند به مجمع مذکور تسلیم نکنند.
۴- در صورتی که در خاتمهٔ دوره تصدی خود بدون آن که تمدید مدت مأموریت خود را خواستار شوند به عملیات خود ادامه دهند.
۵- در صورتی که ظرف یک ماه پس از ختم تصفیه مراتب را به مرجع ثبت شرکتها اعلام ننمایند.
۶- در صورتی که پس از اعلام ختم تصفیه وجوهی را که باقیمانده است در حساب مخصوصی در یکی از بانکهای ایرانی تودیع ننمایند و صورت اسامی بستانکاران و صاحبان سهامی را که حقوق خود را استیفا نکردهاند به آن بانک تسلیم نکرده مراتب را طی آگهی ختم تصفیه به اطلاع اشخاص ذینفع نرسانند.
ماده ۲۶۹
مدیر تصفیه یا مدیران هر شرکت سهامی که مرتکب جرایم زیر شوند به حبس تأدیبی از یک سال تا سه سال محکوم خواهندشد:
۱- در صورتی که اموال یا اعتبارات شرکت در حال تصفیه را بر خلاف منافع شرکت یا برای مقاصد شخصی یا برای شرکت یا مؤسسه دیگری که خود به طور مستقیم یا غیرمستقیم در آن ذینفع میباشند مورد استفاده قرار دهند.
۲- در صورتی که بر خلاف ماده ۲۱۳ به انتقال دارایی شرکت مبادرت کنند یا بدون رعایت حقوق بستانکاران و موضوع کردن قروضی که هنوز موعد تأدیه آن نرسیده دارایی شرکت را بین صاحبان سهام تقسیم نمایند.